Nazwa forum

Microsoft Windows (ang. okna, IPA: [maɪkɹoʊsɑːft ˈwɪndoʊz]) – rodzina kilku systemów operacyjnych wyprodukowanych przez firmę Microsoft. Systemy rodziny Windows działają na serwerach, systemach wbudowanych oraz na komputerach osobistych, z którymi są najczęściej kojarzone.

Prezentację pierwszego graficznego środowiska pracy z rodziny Windows Microsoft przeprowadzono w listopadzie 1985. Wówczas była to graficzna nakładka na system operacyjny MS-DOS[1], powstała w odpowiedzi na rosnącą popularność graficznych interfejsów użytkownika takich, jakie prezentowały na przykład komputery Macintosh. Nakładka, a później system operacyjny Windows po pewnym czasie zdominowała światowy rynek komputerów osobistych.

W styczniu 2010 systemy z rodziny Microsoft Windows były zainstalowane na 92,02% komputerów na świecie[2]. Natomiast dane dla Polski wskazują poziom 98,99%[3] na okres 18-24 stycznia 2010.

Wersje [edytuj]

Zbiorczo stosowana nazwa Windows dotyczy całej serii produktów z dziedziny systemów operacyjnych firmy Microsoft. Produkty te dzielą się następująco:
16-bitowe środowiska operacyjne [edytuj]

Wczesne wersje Windows były raczej graficznymi interfejsami użytkownika – pulpitami. Wynikało to z faktu, że były one uruchamiane z poziomu systemu operacyjnego MS-DOS i wykorzystywały jego mechanizmy w dziedzinach chociażby obsługi plików. Z drugiej jednak strony nawet owe wczesne 16-bitowe środowiska pracy posiadały pewne cechy pełnoprawnego systemu operacyjnego, posiadając na przykład własny format plików wykonywalnych i własne sterowniki urządzeń (zegara, urządzeń graficznych, drukarek, myszy, klawiatur, czy urządzeń do generowania dźwięku) wykorzystywane przez aplikacje. Inaczej niż możliwe to było w MS-DOS, nakładki Windows umożliwiały jednoczesne uruchomienie wielu aplikacji, działających w trybie wielozadaniowości kooperatywnej. Kolejną cechą 16-bitowych implementacji Windows było korzystanie ze skomplikowanego systemu segmentowanej pamięci wirtualnej obsługiwanej programowo; system ten umożliwiał uruchamianie aplikacji o rozmiarach przekraczających wielkość dostępnej pamięci operacyjnej komputera. Segmenty danych były przywoływane do pamięci i usuwane z niej, jeśli tylko ilość wolnego miejsca niebezpiecznie spadała. Dane ulegały również przemieszczaniu, jeśli aplikacja nie wymagała stałej kontroli ze strony procesora, na przykład czekając na wprowadzenie przez użytkownika danych. Środowiska wykorzystujące tę technologię to Windows 1.0, wydany w roku 1985 i Windows 2.0 (rok 1987) wraz z powiązanym środowiskiem Windows/286.
Hybrydy, 16/32-bitowe środowiska operacyjne [edytuj]

Windows/386 wprowadził do środowiska jądro działające w 32-bitowym trybie chronionym procesora i monitor urządzeń wirtualnych. Na okres całej sesji nakładka tworzyła jedno lub więcej środowisk wirtualnych typu 8086, umożliwiając wirtualizację urządzeń (karty graficznej, klawiatury, myszy, zegara i kontrolera przerwań) dla każdego z nich. Widocznym dla użytkownika skutkiem działania tej technologii była możliwość uruchamiania wielu środowisk MS-DOS w trybie wielozadaniowości z wywłaszczeniem, z których każde uruchomione było w oddzielnym oknie (aplikacje graficzne MS-DOS-u wymagały przejścia w tryb pełnoekranowy). Aplikacje przeznaczone dla środowiska Windows były nadal uruchamiane w trybie wielozadaniowości kooperatywnej, a każda była umieszczona w odrębnym środowisku.

Środowiska Windows 3.0 (rok wydania 1990) i Windows 3.1 (rok 1992) znacznie usprawniły wyżej opisane mechanizmy, głównie dzięki wykorzystywaniu pamięci wirtualnej i ładowanych do pamięci sterowników urządzeń wirtualnych (VxD). które zezwalały poszczególnym oknom DOS uruchomionym w wielozadaniowości wspólne korzystanie z umownych urządzeń. Dzięki tym rozwiązaniom aplikacje Windows mogły być uruchamiane w 16-bitowym trybie chronionym (zarówno gdy środowisko Windows działało w trybie standardowym, jak i rozszerzonym trybie procesorów 386), otrzymując dostęp do kilkunastu megabajtów pamięci operacyjnej, były też zwolnione z konieczności korzystania z systemu pamięci wirtualnej obsługiwanego programowo. Nadal działały we wspólnej przestrzeni adresowej, gdzie były częściowo chronione przez funkcję segmentacji pamięci, a ich wykonywanie odbywało się w trybie wielozadaniowości kooperacyjnej. W przypadku Windows 3.0 Microsoft dodatkowo napisał w asemblerze część kluczowych funkcji środowiska, co obniżyło wymagania pamięciowe platformy i przyspieszyło jej działanie.
Hybrydowe, 16/32-bitowe systemy operacyjne [edytuj]

Po wprowadzeniu do środowiska Windows for Workgroups 3.11 32-bitowego dostępu do plików, platforma Windows mogła w końcu zrezygnować z zarządzania plikami przez system operacyjny DOS. Wykorzystując cechy nowego mechanizmu, system operacyjny Windows 95 wprowadził możliwość stosowania długich nazw plików, zaś DOS ze swoimi ograniczeniami nazw plików (8 liter nazwy plus 3 rozszerzenia) został sprowadzony do roli programu ładującego system przy starcie komputera. Windows 95 i jego następcy do wersji ME miały więc dwa jądra, środowiska: uruchamiany zaraz po starcie DOS, a chwilę później środowisko wielozadaniowe (pulpit). Sam DOS był dostarczany wraz z Windows, co sprawiło, że (częściowo) obsługiwał długie nazwy plików, jeśli jego aplikacje były wywoływane spod Windows. Konkurencja Microsoftu nie przyjęła tych nowości ciepło. Najważniejszą cechą nowego systemu była możliwość uruchamiania 32-bitowych programów graficznych działających wielowątkowo w trybie wielozadaniowości z wywłaszczeniem. Niestety konieczność utrzymania zgodności wstecznej z programami 16-bitowymi oznaczała, że komponenty graficznego interfejsu użytkownika nadal były 16-bitowe, do tego nie w pełni wielobieżne, co skutkowało obniżonymi osiągami systemu i kłopotami z jego stabilnością.

System operacyjny Windows 95 ukazał się w trzech wersjach: pierwsza zadebiutowała w roku 1995, zaś kolejne w latach 1996 i 1997. Dwie późniejsze wersje dostępne były tylko w edycjach OEM, a jedną z ważniejszych zaimplementowanych w nich cech był system plików FAT32 oraz poprawna obsługa urządzeń USB (wersja OSR2.1). Następnym produktem serii był Windows 98, który na rynku pojawiał się dwukrotnie – w roku 1998 oraz pod nazwą Windows 98 Second Edition w rok później. W roku 2000 Microsoft wydał system operacyjny Windows Me (skrót Me oznacza Millennium Edition), bazujący na kodzie systemu Windows 98, lecz w kwestiach wyglądu zaprojektowany jak Windows 2000. Kolejnym wprowadzonym do Windows Me rozwiązaniem było Przywracanie Systemu, które umożliwiało użytkownikowi przywrócenie ustawień systemu z danego dnia. Nie było to ciepło przyjęte rozwiązanie, gdyż w wielu przypadkach powodowało konflikty. Windows Me przyjęto na rynku jako "wypełniacz" na drodze do pełnego połączenia obydwu gałęzi opracowywanych przez Microsoft systemów operacyjnych. Microsoft natomiast nie dał produktowi wystarczającego czasu na "zadomowienie się" na rynku, zanim wprowadził Windows XP.
32-bitowe systemy operacyjne [edytuj]

Ta linia systemów operacyjnych z rodziny Windows była opracowywana i sprzedawana pod kątem klientów korporacyjnych, żądających zwiększonej stabilności systemu i dzięki swemu pochodzeniu (odseparowaniu od linii MS-DOS) nie była obarczona ograniczeniami tekstowego systemu operacyjnego. Pierwszym systemem tej linii był Windows NT 3.1, który zadebiutował w roku 1993 – numer wersji 3.1 pozostawiono, by zrównać numerację z wcześniej oferowanymi środowiskami operacyjnymi i by "przebić" numerację systemu OS/2 – głównego konkurenta systemu Windows NT (wówczas istniejącego w wersji 2.1), flagowego produktu firmy IBM, w którego powstaniu uczestniczył również Microsoft. Kolejne wersje systemu NT to 3.5 (rok 1994), 3.51 (1995) i 4.0 (1996). Ostatnia z wymienionych wersji wyglądem przypominała Windows 95, przejmując jego interfejs użytkownika. Późniejsze działanie Microsoftu podążały w kierunku połączenia linii systemów operacyjnych dla klientów indywidualnych i korporacyjnych. Pierwsza próba, którą był Windows 2000, nie spełniła oczekiwań obydwu grup, została więc przeznaczona dla zastosowań firmowych. Prace nad domowym odpowiednikiem Windows 2000, roboczo ochrzczonym "Windows Neptune" zostały wstrzymane, a w jego miejscu pojawił się Windows Me. Osiągnięcia "Neptune" zostały włączone do nowego projektu o nazwie "Whistler", który po zakończeniu stał się systemem operacyjnym Windows XP. Rozszerzeniem linii wysokiej klasy 32-bitowych systemów operacyjnych dla biznesu był Windows Server 2003. Przedostatnim systemem z linii 32-bitowej jest Windows Vista. Ostatnim na liście systemem 32-bitowym jest Windows CE, zaprojektowany dla rozwiązań przenośnych i aplikacji zagnieżdżonych i oferujący szereg usług dla działających w jego środowisku stanowisk roboczych.
64-bitowe systemy operacyjne [edytuj]

System Windows NT działał na kilku różnych platformach sprzętowych zanim dominującą pozycję na rynku komputerowym (również w dziedzinie zastosowań profesjonalnych) uzyskały komputery osobiste oparte na procesorach rodziny x86. Windows NT w wersjach od 3.1 do 4.0 dostępny był dla komputerów opartych na architekturze DEC Alpha i MIPS R4000, które były maszynami 64-bitowymi. System operacyjny traktował procesory tych komputerów jednak jak 32-bitowe.

Po pojawieniu się architektur sprzętowych IA-64 (procesory Itanium), zaś później AMD64/EMT64 (która w terminologii Microsoftu była oznaczana jako x64), Microsoft udostępnił nowe wersje swoich aktualnie wydawanych systemów operacyjnych. Nowoczesna linia 64-bitowych systemów Windows składa się z Windows XP 64-bit Edition dla systemów IA-64, Windows XP Professional x64 Edition dla komputerów wyposażonych w procesory obsługujące rozszerzone instrukcje AMD64/EMT64 oraz Windows Server 2003 w wydaniach dla architektur IA-64 i x64. Wersje x64 systemów Windows XP Professional i Windows Server 2003 zadebiutowały 25 kwietnia 2005, wersje dla procesorów Intel Itanium były natomiast udostępniane w tym samym czasie, co ich 32-bitowe odpowiedniki. System Windows Vista jest pierwszym produktem firmy, który dla użytkowników końcowych został wydany jednocześnie w wersji 32-bitowej jak i x64, jego następca Windows 7 również jest dostępny w obu wersjach.
Popularne aplikacje w Windows [edytuj]
Internet Explorer [edytuj]

    Information icon.svg Osobny artykuł: Internet Explorer.

Po premierze systemu Windows 95 został dopuszczony do sprzedaży dodatek Microsoft Plus! zawierający graficzną przeglądarkę Internet Explorer w wersji 1.0. Była to pierwsza przeglądarka Microsoftu.

Od czasu wydania systemu Windows 98 przeglądarka Internet Explorer jest zintegrowana z Eksploratorem Windows, co oznacza, że nie da się jej całkowicie usunąć.

W Windows 7 istnieje możliwość odinstalowania przeglądarki Internet Explorer. Europejska wersja systemu Windows Seven E, która miała nie zawierać przeglądarki Internet Explorer według decyzji Microsoftu została wycofana z produkcji. Obecnie pracuje on nad zaoferowaniem użytkownikowi prawa wyboru podczas instalacji systemu tak by mógł on wybrać wersję przeglądarki mu odpowiadającą.
Windows Media Player [edytuj]

    Information icon.svg Osobny artykuł: Windows Media Player.

Windows Media Player jest domyślnym odtwarzaczem multimedialnym w systemach Windows. Podobnie jak w przypadku przeglądarki Internet Explorer nie można go całkowicie usunąć z systemu.

Komisja Europejska w marcu 2004 nałożyła na Microsoft karę w wysokości 497,2 mln euro i nakazała wydać wersje Windows bez programu Windows Media Player[4], co Microsoft uczynił wydając w Europie wersje N swoich systemów. Wersje N nie odniosły jednak sukcesu na rynku[5].
Outlook Express [edytuj]

    Information icon.svg Osobny artykuł: Outlook Express.

Outlook Express jest standardowym klientem poczty internetowej od wersji 98 do wersji XP.
Poczta systemu Windows [edytuj]

Poczta systemu Windows, następca Outlook Express, jest klientem poczty e-mail w Windows Vista i w Windows 7.
Historia [edytuj]

    Information icon.svg Osobny artykuł: Historia systemów Microsoft Windows.

Microsoft podążył w rozwoju swoich systemów operacyjnych dwoma równoległymi ścieżkami. Jedna z nich koncentrowała się na dostarczaniu systemów operacyjnych dla użytkowników domowych, zaś druga oferowała rozwiązania dla profesjonalistów w dziedzinie informatyki. Ten swoisty dualizm skutkował pojawianiem się na rynku systemów domowych o znacznie bardziej chwytliwej dla oka stylistyce, lecz ograniczonymi w kwestiach pracy w sieci i bezpieczeństwa oraz wersji profesjonalnych – uboższych graficznie, lecz stabilniejszych podczas pracy w sieci i wyposażonych w lepsze zabezpieczenia.

Pierwsza niezależna wersja Microsoft Windows, opatrzona numerem 1.0, obecna na rynku od listopada 1985, nie oferowała dużego zakresu funkcjonalności i nie zyskała szerszego uznania. Windows 1.0 nie był systemem operacyjnym, lecz przedłużeniem – nakładką na system MS-DOS. Microsoft Windows w wersji 2.0, sprzedawany od listopada 1987, nieco lepiej przyjął się wśród użytkowników. Wersja 2.03, datowana na styczeń 1988, wprowadziła zmiany w wyglądzie – zamiast okien ułożonych sąsiadująco możliwe było nachodzenie poszczególnych aplikacji na siebie. Skutkiem wprowadzenia tej zmiany był pozew wytoczony Microsoftowi przez firmę Apple Computer, który zarzucał firmie Billa Gatesa naruszenie praw autorskich należących do Apple.

Wersja 3.0 nakładki Windows, sprzedawana od roku 1990, była pierwszym produktem rodziny, który osiągnął szerszy sukces. Wyznacznikiem popularności było sprzedanie 2 milionów kopii nakładki w trakcie pierwszych sześciu miesięcy obecności rynkowej. Wprowadzone ulepszenia dotyczyły przede wszystkim interfejsu użytkownika i możliwości pracy wielozadaniowej. W sierpniu 1995 Microsoft rozpoczął sprzedaż systemu operacyjnego Windows 95, który kontynuował zmiany w interfejsie użytkownika i pozwalał na rzeczywistą prace wielozadaniową. Wsparcie techniczne dla systemu Windows 95 zakończyło się 31 grudnia 2001[6].

W lipcu 1993 pojawił się Windows NT, oparty na nowym jądrze. Seria NT była postrzegana jako system dla profesjonalistów. Połączenie linii systemów operacyjnych dla użytkowników domowych i profesjonalistów dokonało się dopiero przy okazji wprowadzenia systemu Windows XP.

Kolejnym systemem rodziny była wersja Windows 98, który na rynku pojawił się w czerwcu 1998. Dość ostrej krytyce poddana została jego powolność w porównaniu z Windows 95, lecz większość niedogodności została wyeliminowana w wydanej w roku 1999 wersji Windows 98 Second Edition. Wsparcie techniczne dla systemów Windows 98 i Windows 98 SE zostało zakończone 11 lipca 2006[7].

W dziedzinie systemów operacyjnych do zastosowań profesjonalnych, Microsoft zaoferował w lutym 2000 system operacyjny Windows 2000. Następcą Windows 98 w kategorii rozwiązań dla użytkowników domowych był produkt Windows Me (Windows Millenium Edition). Wraz z systemem Windows Me który debiutował we wrześniu 2000, Microsoft starał się wprowadzić szereg własnych rozwiązań technologicznych, takich jak "Universal Plug and Play". Produkt jednak otrzymał od rynku słowa krytyki pod adresem kompatybilności zastosowanych rozwiązań i stabilności działania.

W październiku 2001 Microsoft przedstawił system operacyjny Windows XP. Produkt ten łączył w sobie jądro przejęte z linii Windows NT oraz funkcjonalność systemu Windows 95 i jego następców. W prasie komputerowej pojawiło się sporo pochwał skierowanych pod adresem nowego systemu[8]. Oferowane były dwie wersje Windows XP, ochrzczone mianami "Home" i "Professional", przy czym pierwsza – skierowana do użytkowników domowych – nie była wyposażona w szereg mechanizmów sieciowych i zabezpieczających, które zostały wprowadzone w wersji Professional. Była więc upodobniona do systemów z linii 9x, natomiast wersja Professional kontynuowała założenia systemów z linii NT. Dodatkowym produktem linii XP była wersja "Media Center", która pojawiła się w roku 2003 i skierowana była głównie do entuzjastów filmów telewizyjnych i DVD, pozwalając na przykład na nagrywanie sygnału telewizyjnego i obsługę za pomocą pilota. Wersja XP MCE była więc połączeniem wersji Home systemu XP i specjalnej nakładki systemowej dla obsługi multimediów. Wsparcie techniczne dla systemu Windows XP zakończy się 8 kwietnia 2014[9].

W kwietniu 2003 na rynku pojawił się system operacyjny Windows Server 2003, który zastąpił Windows 2000 w dziedzinie systemów operacyjnych dla serwerów. Pojawiło się w nim szereg nowych funkcji, zaś szczególnie silny nacisk położono na bezpieczeństwo. Ulepszona wersja Windows Server 2003 o nazwie Windows Server 2003 R2 pojawiła się w grudniu 2005.
Wikinews
Zobacz wiadomość w serwisie Wikinews na temat wydania Windows Vista Relase Candidate 1

Windows Vista, następca systemu Windows XP, na rynku pojawił się 30 stycznia 2007. Zostały dodane do niej nowe efekty graficzne, serwer IIS 7. W Windows Update jest dostępnych wiele więcej sterowników niż w Windows XP. Klienci korporacyjni mogli nabywać go już od 30 listopada 2006.
Następcą Windows Server 2003 jest Windows Server 2008 (kodowa nazwa Longhorn), który został wydany 27 lutego 2008 roku

(źródło: wikipedia.org)